Dzień 17 września 2015 roku był bardzo ważnym wydarzeniem dla Instytutu Maszyn Przepływowych im. Roberta Szewalskiego Polskiej Akademii Nauk. Formalnie otwarte zostało Centrum Badawcze PAN KEZO - Konwersja Energii i Źródła Odnawialne, zlokalizowane w Jabłonnie w Powiecie Legionowskim.
Centrum to jest zakładem zamiejscowym Instytutu Maszyn Przepływowych i w pełni podlega instytutowej administracji. To także piękniejsza i nowocześniejsza część Instytutu, są tu bowiem najnowocześniejsze laboratoria w Polsce i w Europie.
Główne zadania naukowe, które stanowią jednocześnie podstawę badawczą Instytutu Maszyn Przepływowych, koncentrują się na konwersji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych. W ciągu ostatnich kilku lat w IMP PAN uległa zmianie polityka naukowa. Rozpoczęły się prace nad budową nowej specjalizacji naukowej dotyczącej małoskalowej energetyki rozproszonej opartej na źródłach odnawialnych.
Kompleks laboratoriów Centrum stanowią zaplecze naukowe i technologiczne Mazowsza, regionu północnego oraz dla całej Polski w dziedzinach badań ściśle powiązanych z bezpieczeństwem energetycznym kraju. Jego podstawowym zadaniem będzie prowadzenie prac badawczych dotyczących odnawialnych źródeł energii oraz jej konwersji.
Infrastruktura naukowo-badawcza Centrum Badawczego KEZO składa się z pięciu tematycznie spójnych laboratoriów badawczych:
Instytut Maszyn Przepływowych PAN, który jest właścicielem Centrum Badawczego w Jabłonnie planuje ścisłą współpracę naukowo-badawczą m.in. z placówkami PAN, wyższymi uczelniami, jednostkami badawczo-rozwojowymi, sieciami naukowymi oraz przedstawicielami przemysłu związanego z sektorem energetycznym.
RELACJA Z UROCZYSTOŚCI OTWARCIA
„W przyszłości może być tak, że będziemy mniej zależni od węgla, będziemy mieszkać w bardziej energooszczędnych domach. Domy będą coraz mniej zależne od zewnętrznych źródeł energii” – powiedział w rozmowie z PAP prezes Polskiej Akademii Nauk prof. Jerzy Duszyński. Zaznaczył, że w centrum badawczym w Jabłonnie realizowane będą właśnie badania dotyczące bardzo wielu aspektów związanych z nowoczesnymi źródłami energii. Jak wymienił, będą tu prowadzone prace nie tylko nad technologiami pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych, technologiami magazynowania tej energii i sposobami przesyłania jej, ale i nad technikami zarządzania energią dzięki technikom informatycznym.
Minister nauki i szkolnictwa wyższego prof. Lena Kolarska-Bobińska powiedziała podczas uroczystego otwarcia, że cieszy ją to, że otwarto centrum, które służyć będzie ideom powszechnym na Zachodzie, a u nas dopiero upowszechniającym się, a więc odnawialnym źródłom energii czy właściwemu wykorzystaniu energii.
„Bardzo liczę nie tylko na państwa odkrycia, wynalazki, pracę, ale i na popularyzację waszych myśli w społeczeństwie. Chodzi o to, by przebijać się dywersyfikacją źródeł energii” – zaznaczyła minister. Wyraziła nadzieję, że „centrum będzie rozbijać myślenie, że Polska tylko węglem stoi".
KEZO PAN ma być zarazem centrum badawczym, jak i instytucją ukierunkowaną na zastosowania. Jego wizytówką mają być tzw. technologie plus energetyczne, czyli takie rozwiązania (np. dla domów, osiedli, szpitali czy szkół), które pozwalają produkować więcej energii, niż dane obiekty są w stanie zużyć. Budowa i wyposażenie kosztowało ok. 90 mln zł.
„To inwestycja, która wybiega naprzeciw oczekiwaniom o związkach ekonomii, przedsiębiorstw i nauki. A wiemy, jak te związki są ważne w pozyskiwaniu funduszy i w przekonywaniu społeczeństwa, że nauka naprawdę jest ważna” – powiedział Jerzy Duszyński.
W KEZO znajduje się m.in. jeden z trzech w Europie wysokiej klasy symulator AAA, który umożliwi prowadzenie badań poświęconych eksploatacji paneli fotowoltaicznych na farmach słonecznych. Jest tam również tunel aerodynamiczny – dwie niezależne komory przystosowane do pomiaru turbin wiatrowych. Ponadto – jak wymieniał dyrektor Instytutu Maszyn Przepływowych PAN prof. Jan Kiciński – na wyposażeniu centrum jest symulator słoneczny, drukarka 3D, która może drukować nawet elementy z tytanu, dron czy nowoczesne kamery termowizyjne.
„Mamy tu unikalny sprzęt. To np. symulator Słońca, zespół kamer termowizyjnych, dzięki którym z drona możemy obserwować efektywność energetyczną np. budynków czy całych osiedli, mamy wreszcie unikalne systemy do wyważania szybko wirujących elementów tak, żebyśmy mogli np. robić mikroturbiny. To elementy, których w Polsce nie było” - powiedział PAP prof. Kiciński.
To największe i najnowocześniejsze tego typu centrum w Polsce i jedno z trzech w Europie. Centrum powstało dzięki współpracy Mazowieckiego Urzędu Marszałkowskiego, władz PAN i Instytutu Maszyn Przepływowych PAN w Gdańsku.
Źródło: PAP - Nauka w Polsce
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2007-2013.